سیم افشان یک نوع سیم برق است که از یک بخش هادی ( رشتههای سیم افشان ) و یک بخش عایق (روکش) تشکیل شده است. نوع و شکل هادی به کار رفته در این سیم باعث میشود از سایر سیمها متمایز باشد. چرا که رشتههای سیم افشان، توانایی تاب خوردن بالایی دارند که موجب انعطافپذیری سیم میشود. بنابراین سیم افشانها (تفاوت کابل افشان و مفتول) نسبت به سایر سیمها انعطافپذیری بیشتری دارند.
همین موضوع باعث میشود، کاربرد گسترده ای در صنعت ساختمان سازی، وسایل الکتریکی و دیگر تأسیسات داشته باشند. یکی از مهمترین مشخصههای این نوع سیمها مقاومت الکتریکی هادی است. سیمهایی با سطح مقطعهای معین دارای مقاومت اهمی مشخص (مطابق استاندارد) هستند. به طوری که تعداد رشتههای سیم افشان (که سطح مقطع هادی را میسازد) محدود به مقاومت اهمی استاندارد است.
هادی سیم افشان
هادی سیم افشان، بخش رسانای آن است که میتواند جریان الکتریکی را از خود عبور بدهد. این هادی که از چند رشته در هم تابیده ( تعداد رشتههای سیم افشان، تعداد معینی است ) تشکیل شده است، باید نرم و انعطافپذیر باشد. بخش هادی سیم افشان میتواند از جنس رشتههای مسی یا آلومینیومی باشد. گفته میشود هادیهای مسی در سیم افشانها نسبت به هادیهای آلومینیومی عملکرد بهتری دارند.
در نتیجه سیمهای افشان مسی متداولتر هستند. زیرا آلومینیوم وقتی در معرض هوا قرار میگیرد با اکسیژن واکنش داده و همین موضوع طول عمر مفید سیم افشان را کاهش میدهد. گفتیم بخش عایق سیم افشانها همان روکش نارسانای سیم است که از معمولاً از جنس PVC (پلی وینل کلراید) است که مقاومت گرمایی بالایی دارد.
تعداد رشتههای سیم افشان
بحث اصلی ما درباره تعداد رشتههای سیم افشان است. تعداد این رشتهها یا مفتولهای هادی در قطر سیم، میزان جریان عبوری، مقاومت و… تأثیرگذار است. تعداد این سیمها باید به میزانی باشد که مقاومت استاندارد در سیم با قطر و ولتاژ مشخص رعایت شود. همانطور که در بخشهای قبل هم گفتیم این مقاومت در سیم افشانهای 1.5 میلی متر برابر با 13.3 اهم است.
در این سیمها، تعداد رشتههای هادی در یک سطح مقطع، بر اساس بیشترین مقاومت هادی در دما معین 20 درجه سانتیگراد تعیین میشود. استانداردی که برای تعیین میزان مقاومت هادی مورد استفاده قرار میگیرد، استاندارد ملی ایران با شماره 3084 است.
باید توجه کرد که طبق استاندارد ملی ایران ISIRI، سطح مقطع هادی نشان دهنده اندازه خاصی از هادی است. اگر چه این اندازه سطح مقطع طبق یک اندازهگیری مستقیم نیست. بلکه طبق تعداد رشتههای سیم افشان تعیین میشود. تعداد این رشتهها هم تا جایی است که هادی بتواند بیشترین مقاومت استاندارد را داشته باشد. این رشتهها در هم تابیده شده و در مجموع، هادی سیم افشان را میسازند تا سطح مقطع استاندارد به دست بیاید.
هادیهایی که سطح مقطع بزرگتری دارند، از چند دسته رشته تشکیل میشوند که هر یک جداگانه در هم تابیدهاند. انعطافپذیری و مقاومت هادی در برابر عوامل مکانیکی، بستگی به جنس، قطر و ترتیب تاب دیدگی رشتهها دارد. هر چه در حلقه اصلی و همچنین حلقههای کوچکتر، رشته سیمها گامهای تاب دادن رشتهها کوتاهتر باشد انعطافپذیری سیم افشان بیشتر میشود.
سیم افشانهای استاندارد را چطور بشناسیم؟
سیم افشانهای استاندارد ویژگیهای معینی دارند. با در نظر گرفتن نکات زیر میتوانید آنها را شناسایی کنید:
- سیم افشانها از رشتههای متعدد به صورت دستهای و در کنار هم تشکیل شدهاند.
- این سیمها انعطافپذیر هستند و قابلیت خمش دارند. (هیچ سیمی به اندازه این سیمها تا این اندازه منعطف نیست)
- عباراتی مانند MH و AF روی سیم، نشان میدهد که سیم مورد نظر، سیم افشان است.
- اندازه ضخامت روکش نیز اهمیت دارد. قطر عایق نباید از حد استاندارد بیشتر باشد وگرنه سیم جریان را به خوبی عبور نخواهد داد و میشکند.
- برای تشخیص استاندارد بودن، انتهای سیم افشان را لخت کنید. اگر رشتههای هادی زرد و درخشند بودند به معنی استاندارد بودن آن است. در صورت سیاهی و عدم درخشندگی رشتهها، درصد خلوص مس پایین بوده و استاندارد نیست.
- نوشته روی سیم نباید به آسانی از روی سطح سیم افشان محو یا پاک شود.
در آخر
برای خرید سیم افشان استاندارد به نکاتی که گفته شد و ویژگی های سیم توجه کنید. انعطاف پذیری و مقاومت هادی دو ویژگی بسیار مهم هستند و باید مطابق استاندارد باشند. تعداد رشتههای سیم افشان به گونه ای است که با کنار هم قرار گرفتن آنها هادی با سطح مقطع مشخص تشکیل میشود. از این سیمها در صنایع گوناگونی چون ساخت وسایل برقی و ساختمان کاربرد دارند.
سلام و عرض ادب
آخرش از نوشته شما نتوانستیم تعداد رشته های یک سیم افشان با سطح مقطع معین و قطر رشته ها را متوجه بشویم. برای نمونه تعداد رشته های یک سیم افشان نمره 1/5 چند تا بوده و قطر هر رشته چند میلیمتر است؟
سلام شما نوشتی تعداد رشته های کابل افشان .تو توضیحات تون در این مورد اصلا اشارهای نکردید