کابل افشان چیست؟ این کابل چه ویژگیها و کاربردهایی دارد؟ تفاوت کابل افشان با کابل مفتولی چیست؟ در دنیای سیم و کابل با محصولات متنوعی روبرو هستیم که هر یک کارایی خاص خود را خواهند داشت. همچنین هر یک از این کابلها استانداردهای ظاهری و فنی خاص خود را دارا هستند. برای مثال برخی از لحاظ ظاهر هادی یا رسانا ضخیمتر هستند و تعدادی قطر کمتری دارند.
برخی از سیم و کابلها هم برای کاربریهای فشار قوی مورد استفاده قرار میگیرند، این در حالی است که بسیاری از نمونهها مختص کاربریهای فشار ضعیف برق هستند. به هر حال فارغ از انواع تقسیمبندیها ما با انواع سیم و کابل روبرو هستیم که برای شناخت هر یک نیاز به تحقیق و جستجو داریم. اگر درباره کابل افشان با ابهاماتی مواجه هستید، اینجا همان جایی است که به شما کمک میکند؛ زیرا در این مطلب قرار است به طور کامل کابل افشان، کاربردها، ساختار، استانداردها و انواع کابل افشان را بررسی کنیم. خرید سیم و کابل بدون واسطه با اعتماد کابل البرز
کابل افشان چیست؟
قبل از تعریف کابل افشان بد نیست بدانید این محصول یکی از پرطرفدارترین و البته پرمصرفترین تجهیزات سیم و کابل است. کابل افشان این محبوبیت را مدیون ویژگیهای منحصربفرد خود است که در تعریف آن خلاصه میشود. به طور کلی کابل افشان به کابلی گفته میشود که بسیار نرم و انعطافپذیر است. به همین دلیل است که این کابل برای کاربریهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد.
کابل افشان به دلیل حالت انعطافپذیری خود در برخی از اوقات با نام کابل نرم شناخته میشود. از آنجایی که این کابل انعطافپذیر است، قابلیت خم شدن در هر شرایطی را دارد، بدون اینکه به ساختار کابل یا عملکرد آن خدشهای وارد شود. اما میزان انعطافپذیری کابل هم به عوامل گوناگونی بستگی دارد. برای مثال نوع حرکت خمشی و شعاع خمش کابل هم ممکن است در نمونههای مختلف متفاوت باشد.
حال که فهمیدیم کابل افشان چیست، بهتر است به این موضوع بپردازیم که چه ویژگیهای فیزیکی یک کابل را نرم و انعطافپذیر میکند. برای حل این معادله باید عرض کنیم که تمامی مواد به کار رفته در کابل در انعطافپذیری آن موثر است. از نوع ماده موجود در عایق گرفته تا آلیاژی که به عنوان هادی مورد استفاده قرار میگیرد. حتی نوع سیم و تعداد آنها هم در بروز این ویژگی دخیل هستند.
به عبارتی هر چه تعداد سیمهای موجود در هادی کابل بیشتر باشد، با کابل ضخیمتری روبرو خواهیم بود که به دلیل قطر زیادی که دارد، انعطاف و نرمی خود را از دست میدهد. هر چه این قطر بیشتر باشد، به مراتب کابل هم سختتر خواهد بود. از طرفی وجود یک عایق بدون خاصیت انعطافپذیری میتواند کابل را خشک کند. در چنین شرایطی استفاده از کابل برای زمانی که نیاز به خمکاری است باعث پارگی و شکسته شدن عایق آن میشود.
کاربرد کابل افشان چیست؟
از سیم و کابلهای افشان برای کاربریهای مختلفی استفاده میشود. برای مثال تولید لوازم خانگی مثل تلویزیون یا تجهیزات الکترونیکی مثل کامپیوتر یکی از موارد مصرف این کابل به شمار میآید. اما به طور کلی کابل مناسب برای یک برنامه به عملکرد و محیط آن بستگی دارد.
کابل های انعطاف پذیر عموما در کاربردهایی که نیاز به خمش مداوم دارند استفاده می شود. مزیت اصلی کابل فلکس توانایی آن در مقاومت در برابر آسیب ناشی از حرکات خمشی ثابت است. با این وجود مانند سایر سیم و کابلهای برق یک کابل افشان برای تمامی موقعیتها مناسب نیست.
برای مثال نمیتوان یک کابل انعطاف پذیر معمولی را در بیرون از خانه استفاده کرد. بری این کار باید کابلی را انتخاب کنید که برای فضای باز بیرون طراحی شده باشد. چنین کابلی برای تمامی آسیبهای احتمالی فضای بیرونی مثل نور خورشید، هجوم حشرات و تغییرات دمایی طراحی شده است. از کابل های افشان بسته به نوعی که دارند در ساخت تجهیزات برقی، به عنوان کابل ضد نویز، کابل توزیع و انتقال برق و مصارف صنعتی استفاده میشود.
ساختار کابل افشان
وقتی صحبت از این میشود که کابل افشان چیست، شناخت ساختار کابل هم اهمیت زیادی پیدا میکند. کابل افشان از چندین سیم نازک به عنوان هادی یا رسانا تشکیل شده است که با هم پیچ خورده و یا به هم چسبیدهاند. البته که این کابل برای انواع کاربریها مناسب است، اما از آنجایی که دوام کمتری نسبت به برخی کابلها دارد، نباید از آن در شرایط محیطی سخت و محیطهایی که فشار فیزیکی زیادی وجود دارد، استفاده کرد.
هادی این کابل نرم است و همراه عایقی که انعطافپذیری را فراهم می کند، ساختار کابل را تشکیل میدهند. رسانای هر سطح مقطع شامل تعداد قابل توجهی سیم با قطر کم است. همین قطر کم شاید منجر به آسیبپذیری کابل نسبت به نمونههای ضخیمتر شود. اما به طور کلی شعاع خمش به شما میگوید که تا چه میزان میتوانید کابل مورد نظر را خم کنید، بدون اینکه به آن آسیب وارد شود.
ساختار کابل افشان شامل موارد دیگری نیز می شود. برای مثال اینکه جنس رسانا اهمیت زیادی دارد که در این نوع کابل از آلیاژ مس تهیه شده است. از طرفی قطر نامی رسانای کابل افشان نه تنها نباید از یک استاندارد خاص عبور کند، بلکه اندازه هر یک باید با دیگری مساوی باشد. از طرفی مقاومت الکتریکی کابل افشان بالا است و در عین حال فشار برقی معادل 300 تا 500 را تحمل میکند.
هر کابل بسته به نوعی که دارد از یک یا چند پوشش عایق بیرونی و درونی تشکیل شده است. عایق رویی کابل از جنس pvc است. این عایق خواص فوقالعاده مختص به خود را دارد. از آنجایی که کابل افشان از تعداد زیادی سیم نازک مسی تشکیل می شود، بنابراین تعداد رشتههای به کار رفته در آن را بر اساس بیشترین میزان مقاومت هادی کابل در دمای 20 درجه مشخص میشود.
انواع کابل افشان
حال که متوجه شدیم کابل افشان چیست و چه کاربردی دارد، نوبت به معرفی و بررسی انواع این کابل میرسد. به طور کلی کابلهای انعطافپذیر در دو دسته تقسیمبندی میشوند. نمونههایی که هادیهای آنها به صورت مجزا درون عایقهایی پیچیده شدهاند و همگی درون یک عایق بزرگتر به نام کابل قرار میگیرند و نمونه دوم هم کابلهایی که هادی به هم بافته دارند. با توجه به این تعاریف برخی از نمونههای کابل افشان شامل موارد زیر میشود.
کابل افشان شیلد دار
یکی از کابلهای انعطافپذیر کاربردی، نوع شیلددار آن است. شیلد به معنای محافظ است و شیلد به کار رفته در کابل در اصل یک محافظ اضافی در کابل محسوب میشود. شیلد یک لایه فلزی رشتهای یا فویلی از مس یا آلومینیوم است، که سطح حفاظتی و ایمنی بیشتری را برای کابل ایجاد میکند.
شیلد موجود در این نوع کابل افشان، از هادی کابل در برابر ورود نویز و تداخلات الکترومغناطیسی جلوگیری میکند. ضمن اینکه از خروج سیگنالهای تولید شده توسط کابل به بیرون هم جلوگیری میکند. از این نوع کابلها برای مصارف مخابراتی، هوافضا و تلفن استفاده میشود.
کابل افشان انعطافپذیر قدرت
کابل افشان قدرت یکی دیگر از کابلهای نرم و قابل انعطاف است که کاربرد خاص خود را دارد. از این کابلها برای مصارف انتقال برق با ولتاژ بالا و بیشتر از 36 هزار ولت استفاده میشود. چنین کابلهایی بیشتر در نیروگاههای تولید و توزیع برق، تاسیسات صنعتی و تابلوهای الکتریسیته استفاده میشود.
عایق این نوع کابل هم مانند اکثر نمونههای سیم و کابل از پلیمر پی وی سی است. کابلهای افشان قدرت هم خود به انواع گوناگونی از جمله کابل قدرت فشار قوی و کابل قدرت فشار ضعیف تقسیمبندی میشوند. البته از آنجایی که کابل افشان قدرت برای مصارف فشار بالا برق استفاده می شود، از یک لایه عایق قدرتمند تشکیل شده است.
کابل نرم آلومینیومی
اگرچه اکثریت کابلها از آلیاژ مس به عنوان متریال هادی کابل بهرهمند هستند، اما این روزها به دلیل گران شدن مس و به طبع آن بالا رفتن قیمت سیم و کابلهای مسی، این آلومینیوم است که از محبوبیت بیشتری در بین خریداران برخوردار است. آلومینیوم اگرچه نمیتواند به اندازه کابل مسی مزیت داشته باشد برای مثال مقاومت الکتریکی آن که از مس بیشتر است، اما قیمت آن از مس به مراتب به صرفهتر است. کابل افشان آلومینیومی هم یکی از انواع کابل ساخته شده با آلیاژ آلومینیوم است که برای مصارف متعددی از جمله انتقال برق شهری مورد استفاده قرار میگیرد.
کابل افشان لاستیکی
همانطور که در بخشی از مقاله عنوان کردیم، کابلهای افشان به دلیل ویژگیهای خود از دوام کمتری نسبت به برخی دیگر از کابلها برخوردار هستند. اما وجود یک لایه پلاستیکی در این کابل باعث میشود که ضخامت محافظ کابل بیشتر شود و به تبع آن طول عمر و مقاومت کابل بیشتر شود.. البته ناگفته نماند که که خاصیت انعطافپذیری کابل افشان نوع پلاستیکی نسبت به سایر نمونهها نه تنها کم نمی شود، بلکه افزایش هم پیدا میکند.
این نوع کابلها همچنین به دلیل وجود لایه پلاستیکی مقاوم در برابر آتش و گرمای ناشی از آن هم مقاومت خوبی دارند. به همین دلیل است که در دسته سیم و کابل نسوز جای میگیرند. از دیگر ویژگیهای کابل افشان پلاستیکی میتوانیم به دوام در برابر رطوبت و ساییدگی اشاره کنیم.
مزایای کابل افشان
کابلهای انعطاف پذیر به دلیل مزیتهای خود برای مصارف متعدد استفاده میشوند. برای مثال یکی از این مزایا همانطور که اشاره کردیم نرم بودن و قابلیت خمش بالای آن است. از طرفی گفتیم که کابل افشان از سیمهای نازک هادی بهرهمند است که این ویژگی نه تنها باعث کاهش قیمت کابل به دلیل کاهش مس استفاده شده در آن میشود، بلکه از وزن کمتری هم برخوردار است.
همین وزن کم باعث میشود که کابل افشان برای انواع و اقسام تجهیزات و ماشینآلات صنعتی که به طور مداوم نیاز به حرکت دارند، مورد استفاده قرار گیرند. به عبارتی وزن سبک کابل باعث بهبود عملکرد تجهیزات و تسهیل حرکات آنها میشود.
تفاوت کابل افشان با کابل مفتولی
تفاوت کابل افشان با دیگر کابلها از سایر مباحثی است که برای شناخت بهتر این کابل باید به آن بپردازیم. برای مثال وقتی میگوییم کابل افشان چیست و چه تفاوتی با کابل مفتولی دارد، در اصل درباره دو کابل که نقطه مقابل یکدیگر هستند صحبت میکنیم. به عبارتی سادهتر کابل افشان یک کابل نرم و انعطاف پذیر است که قابلیت خمش دارد و از آن مهمتر از چند رشته سیم نازک ساخته شد است. این در حالی است که کابل مفتولی کابلی است که قابلیت انعطاف ندارد.
به عبارتی در صورتی که از کابل مفتولی در کاربریهای نیازمند انعطاف استفاده شود، کابل با شکستگی مواجه میشود. زیرا کابلهای مفتولی از یک یا چند رشته مفتول ضخیم و غیر قابل خمش ساخته شدهاند. به همین دلیل است که به این نوع کابل، کابل سخت هم میگویند.
البته ناگفته نماند جریان برق از کابلهای مفتولی به خوبی منتقل میشوند و طول عمر آنها در صورت استفاده مناسب بیشتر از کابل افشان خواهد بود. از کابل مفتول برای کاربریهای صنعتی و مکانهایی که نیاز به انعطاف نیست مثل داکت یا سینی کابل استفاده میشود.
خرید کابل افشان
تا اینجا با مفهوم کاملاً توضیح دادیم که کابل افشان چیست. با این اوصاف شاید برای خرید هنوز دچار ابهام باشید. برای مثال از خود بپرسید که کدام کابل انعطاف پذیر مناسبتر است؟ یا اینکه کابل افشان چه تعداد رشته دارد؟ قاعده کلی این است که هر چه رشتههای کابل بیشتر باشد، با کابل انعطاف پذیرتری مواجه خواهیم بود که منجر به افزایش طول عمر می شود. بنابراین بهترین پیکربندی و ساختار برای کابل افشان رشتههای زیاد آن است.
از طرفی برای تعیین انعطافپذیری کابل چند شاخص وجود دارد که باید هنگام خرید در نظر بگیرید. مهمترین شاخص قدرت دیالکتیکی کابل است. اگر کابل دارای استحکام دیالکتریک بالایی باشد، به این معنی است که مواد خشک کمتری در کابل وجود خواهد داشت که انعطاف پذیری را افزایش می دهد. هر چه کابل نرمتر باشد، هم وزن کمتری دارد و سبکتر است و هم به راحتی خم میشود.
حرف پایانی
هنگامی که به دنبال کابل مورد نظر خود هستید، تحقیق در مورد کابلها امری غیر اجتناب است. مثلا اینکه بدانید کابل افشان چیست و چه ویژگیهایی دارد، منجر به یک خرید مناسب بهترین کابل میشود که در نهایت هم رضایت شما را به دنبال دارد. بدون شناخت کافی خرید و استفاده از هر سیم یا کابلی میتواند مشکلاتی را به دنبال داشته باشد.
در این راهنما کابل انعطاف پذیر یا همان افشان را بررسی کردیم و تمام اطلاعاتی که نیاز است را در اختیار شما قرار دادیم. اگرچه استانداردهای تمامی تولیدکنندگان کابل افشان یکی نیست، اما دانش کافی در این زمینه منجر به صرفهجویی در زمان، پول و پیشگیری از دردسرهای احتمالی میشود. بیشتر بدانید.